Obecnie obowiązujące przepisy Kodeksu karnego wykonawczego pozwalają na odbywanie kary pozbawienia wolności poza zakładem karnym – w systemie tzw. dozoru elektronicznego. Pojęcie to definiuje się jako kontrolę zachowania skazanego przy użyciu specjalnych środków technicznych. System dozoru elektronicznego polega na zainstalowaniu nadajnika, zwanego często „obrączką” lub „bransoletką”, dzięki któremu możliwa jest kontrola aktualnego miejsca przebywania osoby skazanej. Zainstalowany nadajnik współdziała z centralą monitorowania oraz rejestratorem stacjonarnym montowanym w miejscu zamieszkania skazanego. Za koordynację całego procesu odpowiada system informatyczny, za pomocą którego podmioty prowadzące centralę monitorowania, sądy, kuratorzy i inne uprawnione jednostki przetwarzają informacje związane w wykonywaniem kary oraz wzajemnie się ze sobą komunikują. Kara pozbawienia wolności może być wykonywana w systemie dozoru elektronicznego jedynie wówczas, gdy pozwalają na to warunki techniczne panujące w miejscu zamieszkania skazanego.
O udzielenie zezwolenia na odbywanie kary pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego można starać się w przypadku spełnienia warunków opisanych szczegółowo w Kodeksie karnym wykonawczym. Pierwszym z warunków jest orzeczenie kary pozbawienia wolności w wymiarze maksymalnie półtora roku. W przypadku skazania na karę surowszą nie ma możliwości ubiegania się o skorzystanie z dozoru elektronicznego. Nie można również uzyskać zezwolenia, wówczas gdy kara została orzeczona w warunkach multirecydywy. Instytucja dozoru elektronicznego nie jest bowiem przeznaczona dla osób, które po raz kolejny decydują się na powrót do przestępstwa i czynią to w sytuacji określonej w art. 64 § 2 Kodeksu karnego. Co do zasady sama uprzednia karalność nie jest przeszkodą do odbycia kary na tzw. „obrączce”, należy mieć jednak świadomość, iż może ona negatywnie wpłynąć na decyzje Sądu. Odbywanie kary poza zakładem karnym musi być bowiem wystarczające dla osiągnięcia jej celów , a zatem postawa, warunki i właściwości osobiste skazanego muszą wskazywać na zamiar resocjalizacji. Do uzyskania zezwolenia na dozór elektroniczny konieczne jest również wyrażenie zgody przez osoby zamieszkujące wspólnie ze skazanym na przeprowadzenie czynności technicznych przez tzw. podmiot dozorujący. Powyższa zgoda musi zostać udzielona na piśmie i pozostaje niezbędna do rozpatrzenia wniosku.
Sprawy z zakresu dozoru elektronicznego rozpatrują sądy penitencjarne. W przypadku osób, które stawiły się już do odbycia kary, posiedzenie sądu odbywa się na terenie zakładu karnego. Nasza kancelaria świadczy kompleksową pomoc prawną w zakresie reprezentacji skazanych w postępowaniach o udzielenie zezwolenia na odbycie kary w systemie dozoru elektronicznego.
