Jedną z istotnych funkcji prawa karnego jest ograniczenie bądź całkowite wyeliminowanie przypadków przemocy w życiu rodzinnym. Należy podkreślić, że zarówno społeczny jak i prawny wymiar ochrony rodziny wynikają głównie z faktu, że jest ona podstawową komórką społeczną, od której prawidłowego funkcjonowania zależy możliwość współżycia między grupami ludzi. Współcześnie zamiarem polskiego ustawodawcy było wymuszenie pod groźbą kary takiej sytuacji, w której rodzina będzie wolna od przemocy bądź przemoc ta będzie występowała jedynie incydentalnie. Dotychczasowe prace legislacyjne doprowadziły m.in. do uchwalenia przepisów, w których tzw. „przemoc domowa” stanowi przestępstwo określone w Kodeksie karnym jako „znęcanie się fizyczne bądź psychiczne nad osobą najbliższą”. Przestępstwo znęcania się godzi głównie w dobro rodziny, utrudniając jej rozwój przez wychowywanie dzieci oraz zapewnienie należytej opieki rodzicom. Jednocześnie podkreśla się, że ochronie prawnej podlegają również nietykalność cielesna i cześć członków rodziny oraz zdrowie i bezpieczeństwo osobiste, a także życie człowieka. To ostatnie dobro zostaje naruszone w sytuacji, gdy następstwem znęcania się fizycznego lub psychicznego jest targnięcie się przez pokrzywdzonego na własne życie.

Przestępstwo określone w art. 207 Kodeksu karnego polega na znęcaniu się fizycznym bądź psychicznym nad osobą najbliższą lub nad inną osobą pozostającą w stałym lub przemijającym stosunku zależności od sprawcy albo nad osobą nieporadną ze względu na jej wiek, stan fizyczny lub psychiczny. Zdaniem Sądu Najwyższego znęcanie się oznacza działanie albo zaniechanie polegające na umyślnym zadawaniu bólu fizycznego lub dolegliwych cierpień moralnych wielokrotnych lub jednorazowych, lecz intensywnych i cechujących się wyjątkowo okrutnym postępowaniem sprawcy wobec ofiary. Znęcanie fizyczne polega na zadawaniu bólu fizycznego, który oddziałuje negatywnie na organizm człowieka. Sprawianie bólu nie musi jednak wiązać się z uszkodzeniem ciała bądź naruszeniem nietykalności cielesnej tj. uderzanie, popychanie, czy szarpanie ofiary. Mogą być to sytuacje polegające np. na głodzeniu, narażaniu na mróz czy nadmierne ciepło. Znęcanie psychiczne polega z kolei na zadawaniu dolegliwych cierpień, które oddziałują przede wszystkim na przeżycia psychiczne człowieka – na jego samopoczucie. Mogą być to przypadki wyzywania ofiary słowami uważanymi powszechnie za obelżywe, poniżania ofiary, drwienia z niej, kierowania w stronę ofiary gróźb popełnienia przestępstwa bądź innego szkodliwego dla niej zachowania, uporczywe nękanie ofiary itp. W orzecznictwie Sądu Najwyższego można znaleźć przykłady, w których za znęcanie się zostało uznane sprowadzanie do domu wbrew woli rodziny – kolegów alkoholików, a także sprowadzanie do domu obcych kobiet i pozostawanie ich w godzinach nocnych – w celu szczególnego dokuczenia żonie i córce.

Zgodnie z przyjętym w orzecznictwie i doktrynie prawa karnego poglądem, o znęcaniu się decydować będzie nie tylko obiektywna negatywna ocena zachowania sprawcy, lecz także jego specyficzne subiektywne nastawienie wyrażające się w zamiarze wyrządzenia krzywd oraz powodowania cierpienia. Są bowiem sytuacje, w których zachowania opisane jako znęcanie się wynikają np. z wyzywającego zachowania ofiary bądź gdy ofiara odpowiada czynami tego samego rodzaju. Działanie sprawcy pozostaje jednak znęcaniem się niezależnie od tego, czy ofiara sprzeciwia się temu bądź próbuje się bronić. Podjęcie obrony przez pokrzywdzonego jest bowiem usprawiedliwione bezpośrednim oraz bezprawnym zamachem na jego dobra osobiste.

Przestępstwo znęcania się nad osobą najbliższą zagrożone jest karą do 5 lat pozbawienia wolności. W sytuacji gdy owo znęcanie się fizyczne lub psychiczne ma miejsce wobec osoby nieporadnej bądź jest powiązane ze szczególnym okrucieństwem, sprawcy grozi odpowiednio kara do 8 lat i do 10 lat więzienia. Jeżeli następstwem jest targnięcie się pokrzywdzonego na własne życie, sprawca może trafić do zakładu karnego nawet na 12 lat. Kancelaria zajmuje się prowadzeniem spraw o znęcanie się fizyczne lub psychiczne nad osobą najbliższą, występując zarówno w roli pełnomocników osób pokrzywdzonych w wyniku przemocy w rodzinie, jak i obrońców osób oskarżonych o popełnienie przestępstwa z art. 207 Kodeksu karnego.

CategoryPrawo Karne

© 2017-2024 Łukasz Andrzejewski Adwokat Łódź

Loading...
Call Now Button